
De seguras, m’hese feito goi servir con més gran eficacia ta ro gubierno espanyol, pero dende un punto de vista presonal, lo d’o mío propio desenvolique, Ixos primers tres u quatre meses de melicián no estioron perdemés como pensé allora. Establioron una traza d’interregno en a mía vida, muit distinto de qualsiquiera atra experiencia que m’hese escaixito enantis y, quemisió, que’n pueda escaixer-me en l’esdevenider, y m’amostroron cosas que no’n hese puesto aprender d’atra traza.
Lo prencipal ye que mientres tot ixe tiempo en heba estato isolato – en o frent un ye quasi de raso isolato d’o mundo exterior, y mesmo de lo que escaixeba en Barcelona tenebanos una ideya muito imprecisa- entre presonas que calerba definir en linias chenerals y sin temor a entivocar-se muito, como revolucionarias. Isto en yera a resultas d’o sistema melicián, que en o frent d’Aragón remanié con ixe carácter inalterable dica chunio de 1937.
En Aragón, un en yera entre milentas de presonas prencipalment, enca no de raso, proletarias. Totz vivindo parellament y achuntando-se de traza igualitaria. En teoría i yera una igualdat perfecta, y en a practica no se’n trobaba muito luen d'estar-lo-ne. En bells aspectos, s’experimentaba un pre taste d’o socialismo, per qualo no ye mica sosprendent que ra actitut mental prevaleixent estase ra socialista.
Muitas d'as motivacions corrients en a vida civilizata: ostentación, l’ansia de lucro, a temor a ro patrón, etc., simplament heban deixato d’existir. A división de clases s’esvaneixié de tall traza que resulta quasi inpreixinable en a morfuga mercantilista d’Anglaterra. Astí yeranos només os labradors y nusatros; y dengún yera l’amo de no dengún. Profés, ixe estau de cosas no podeba remanir. En yera només qu’un trango local y temporal en un chuego granizo que se’n ye desenvolicando sobre toda ra faz d’a tierra como tapet. Manimenos, en duró guaire como ta tener un efecto en qualsiquiera presona que lo experimentase. Per muito que rechistase allora, dimpués me s’ha feito platero que heba feito parti d’un afer extranyo y valioso. Heba feito parti d’una comunidat a on l’asperanza yera més normal que no ra apatía y ro cinismo, a on a parola “camarada” significaba camaradería y no pas como en a més gran parti d’os países, que significa farsant. En heba alentato l’aire d’a igualdat.
Paro bien cuenta de que ye de moda negar que ro socialismo tienga bella cosa a veyer con a igualdat. En totz os países d’o mundo bi’n ha una ripa de escritaires de partiu y agudos profesorotz que s’afanyan en “contrimostrar” que ro socialismo no ye cosa més qu’un capitalismo d’Estau planificato. Que no xiga ro lucro como motivación.
Per suerte, tamién bi ye una visión d’o socialismo de raso esferent. Ixa que endreza a ros hombres enta ro socialismo, y ros esbelluga ta meter en risque ras suyas vidas per ell. A “mistica” d’o socialismo, en ye ra ideya d’a igualdat; ta ra graniza mayoralla, o socialismo u significa una sociedat sin de clases u manca de tot sentiu.
Y en estié isto mesmo lo que facié qu’ixos pocos meses en a melicia me resultasen tant valiosos ta yo. Pos as melicias espanyolas, mientres duroron, establioron una mena de microcosmos d’una sociedat sin de clases socials. N’ixa comunidat a on no dengún miraba d’aprofitar-se de no dengún, ixa sociedat a on heba requesto de tot pero dengún previlechio y denguna amenistanza de laminar culos, un pillaba, quemisió, una zaborrera visión d’o que podeban estar os primers trangos d’o socialismo. Cosa que en cuentas de desilusionar-me-ne, m’atrayié fundament. En tenié l’efecto d’enfortir os míos deseyos de veyer o socialismo establito encara més qu’enantis. Tot isto talment se deba en parti a ra gran suerte d’haber estato entre espanyols, qui con a suya decencia innata y ro suyo latent toque anarquista son capables de fer tolerables mesmo ras primeras etapas d’o socialismo si lis se da l’opotunidat..."
Paro bien cuenta de que ye de moda negar que ro socialismo tienga bella cosa a veyer con a igualdat. En totz os países d’o mundo bi’n ha una ripa de escritaires de partiu y agudos profesorotz que s’afanyan en “contrimostrar” que ro socialismo no ye cosa més qu’un capitalismo d’Estau planificato. Que no xiga ro lucro como motivación.
Per suerte, tamién bi ye una visión d’o socialismo de raso esferent. Ixa que endreza a ros hombres enta ro socialismo, y ros esbelluga ta meter en risque ras suyas vidas per ell. A “mistica” d’o socialismo, en ye ra ideya d’a igualdat; ta ra graniza mayoralla, o socialismo u significa una sociedat sin de clases u manca de tot sentiu.
Y en estié isto mesmo lo que facié qu’ixos pocos meses en a melicia me resultasen tant valiosos ta yo. Pos as melicias espanyolas, mientres duroron, establioron una mena de microcosmos d’una sociedat sin de clases socials. N’ixa comunidat a on no dengún miraba d’aprofitar-se de no dengún, ixa sociedat a on heba requesto de tot pero dengún previlechio y denguna amenistanza de laminar culos, un pillaba, quemisió, una zaborrera visión d’o que podeban estar os primers trangos d’o socialismo. Cosa que en cuentas de desilusionar-me-ne, m’atrayié fundament. En tenié l’efecto d’enfortir os míos deseyos de veyer o socialismo establito encara més qu’enantis. Tot isto talment se deba en parti a ra gran suerte d’haber estato entre espanyols, qui con a suya decencia innata y ro suyo latent toque anarquista son capables de fer tolerables mesmo ras primeras etapas d’o socialismo si lis se da l’opotunidat..."
Homenache a Catalunya
George Orwell, 1938
No hay comentarios:
Publicar un comentario
Si en queretz, podetz deixar un comentario astí